Powrót Pomorza w granice Rzeczypospolitej. W setną rocznicę 1920–2020
ALBUM
„Powrót Pomorza w granice Rzeczypospolitej. W setną rocznicę 1920–2020”
Album pt. „Powrót Pomorza w granice Rzeczypospolitej w setną rocznicę 1920-2020" powstał, aby przybliżyć wydarzenia historyczne, które są związane z powrotem Polski na Pomorze Nadwiślańskie. Jest to swego rodzaju monografia poświęcona temu zagadnieniu. Główny nacisk położony jest tutaj na ukazanie powrotu Polski na Pomorze, a nie Pomorza do Polski. Tak bowiem należy rozumieć ten proces. Równie ważny jest kontekst tego, co działo się na Pomorzu w XIX wieku i dlaczego tak, a nie inaczej przebiegał proces powrotu Polski na Pomorze. Dlatego w albumie ukazane są procesy modernizacyjne na Pomorzu w XIX wieku, podkreślone jest znaczenie polskiego ruchu narodowego wraz ze specyfiką kulturową Pomorza Nadwiślańskiego przed I wojną światową. Śledzimy również to, co działo się w latach 1918- 1919, proces przejmowania Pomorza przez Polskę, plebiscyt, kształtowanie granic oraz powstawanie struktur władzy w 1920 roku.
W swej formie książka ta nawiązuje do wystawy o tym samym tytule. Wydaje się przez to niezwykle atrakcyjna graficznie dla czytelnika. Można ją więc nie tylko czytać, ale i z równą ciekawością oglądać. Za merytoryczną stronę tego albumu odpowiadają prof. Cezary Obracht-Prondzyński i dr Krzysztof Korda. Książka została wydana przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku i Instytut Kaszubski.
Dr Krzysztof Korda pracuje w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie (dyrektor placówki). Jest historykiem, absolwentem Uniwersytetu Gdańskiego. W 2013 r. obronił rozprawę doktorską poświęconą życiu ks. ppłk. Józefa Wryczy, którą napisał pod kierunkiem prof. dr. hab. Józefa Borzyszkowskiego. Zainteresowania badawcze dotyczą problematyki historii Pomorza, zwłaszcza XIX i XX w., ruchu solidarnościowego w latach 80. XX w. oraz pomorskiego ruchu regionalnego. Członek Instytutu Kaszubskiego.
Prof. zw. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński pracuje w Instytucie Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego (kierownik Zakładu Antropologii Społecznej oraz Pomorskiego Centrum Badań nad Kulturą). Jest socjologiem, antropologiem i historykiem. Zainteresowania badawcze dotyczą: problematyki Kaszub i Pomorza, uczestnictwa w kulturze, mniejszości narodowych i etnicznych, polityki regionalnej i samorządności. Autor i współautor ponad 30 książek, redaktor ponad 20, autor kilkuset artykułów naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych. Prezes Instytutu Kaszubskiego.
Uroczysta premiera wydawnictwa odbędzie się 9 lutego 2020 o godz. 15.00 w Dworze Artusa w Gdańsku z udziałem Marszałka Województwa Pomorskiego - Mieczysława Struka oraz Prezydent Miasta Gdańska - Aleksandry Dulkiewicz. Spotkanie z autorami albumu jest także częścią głównych obchodów 100-lecia powrotu Pomorza w granice Rzeczypospolitej zaplanowanych na 10 lutego w Pucku. Promocja książki odbędzie się o godz. 16.00 w Miejskim Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji, ul. Lipowa 3C.
Książki można zakupić w następujących filiach WiMBP:
- Biblioteka Manhattan (Al. Grunwaldzka 82);
- Biblioteka Główna (Targ Rakowy 5/6);
- Biblioteka na Fali (ul. Jagiellońska 8);
- Biblioteka Żabianka (ul. Gospody 3b);
- Biblioteka na Strzyży (ul. Chopina 40);
- Biblioteka Kokoszki (ul. Azaliowa 18);
- Filia Gdańska (ul. Mariacka 42);
- Biblioteka pod Kotem i Myszą (ul. Lelewela 21/22);
- Biblioteka pod Żółwiem (ul. Św. Ducha 111/113);
- Biblioteka Oliwska (ul. Opata J. Rybińskiego 9);
- Biblioteka Brzeźno (ul. Dworska 27);
- Biblioteka Lawendowa (ul. Lawendowe Wzgórze 5).
Szczegóły obchodów 100-lecia Powrotu Pomorza w granice Rzeczypospolitej i Zaślubin Polski z Bałtykiem: https://zaslubiny.pomorskie.eu/
WYSTAWA
„Powrót Pomorza w granice Rzeczypospolitej. W setną rocznicę 1920–2020”, stworzona przez Fundację Dobrej Książki w Warszawie oraz Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku.
Na wystawę składają się fotografie, fragmenty prasy, przedruki dokumentów oraz fragmenty wspomnień. Wystawa znajduje się obecnie przed Biblioteką Główną (Targ Rakowy 5/6) i będzie można ją oglądać w tym miejscu od 13 do 31 stycznia 2020 roku.
Wcześniej wystawa znajdowała się Bibliotece Manhattan (październik / listopad 2019) oraz w Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie (listopad / grudzień 2019), a także w miejscowości Winona w stanie Minnesota (grudzień 2019 / styczeń 2020), gdzie została zaprezentowana dla tamtejszej kaszubskiej społeczności.
Następnie będzie można ją oglądać:
- Styczeń - Muzeum Gdańska - przed budynkiem Muzeum Poczty;
- 13-31 stycznia - Biblioteka Głowna, Targ Rakowy 5/6;
- Luty - Gdańsk Matarnia - Centrum Handlowe - Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie;
- 10 lutego - Puck, wystawa będzie obecna podczas głównych uroczystości 100 rocznicy Zaślubin Polski z Morzem z udziałem Prezydenta RP Andrzeja Dudy;
- Od 3 do 28 lutego - Gminny Dom Kultury w Lini;
- Od 3 kwietnia do 31 maja - Muzeum Zachodniokaszubskie w Bytowie.
Celem wystawy jest przybliżenie historycznych wydarzeń związanych z powrotem Polski na Pomorze Nadwiślańskie oraz zapowiedź monografii poświęconej temu tematowi, która ukaże się w styczniu 2020 roku. Kluczowym jest uwypuklenie powrotu Polski na Pomorze, a nie Pomorza do Polski, gdyż właśnie tak przebiegał ten proces. Ważny jest kontekst tego, co działo się na Pomorzu w XIX wieku i dlaczego tak, a nie inaczej przebiegał proces powrotu Polski na Pomorze. Równie istotne jest ukazanie procesów modernizacyjnych na Pomorzu w XIX wieku, znaczenie polskiego ruchu narodowego, specyfika kulturowa Pomorza Nadwiślańskiego, jego znaczenie przed I wojną światową, przełom lat 1918- 1919, proces przejmowania Pomorza przez Polskę, plebiscyt, kształtowanie granic, powstanie struktur władzy w 1920 roku. Wszystkie te elementy można odnaleźć na przedstawionych na wystawie planszach.
"Powrót Polski na Pomorze Nadwiślańskie - materiały edukacyjne" przygotowane w ramach Programu „Koalicje dla Niepodległej” ze środków finansowych Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.
Wystawa przygotowana przez:
- Fundację Dobrej Książki w Warszawie
- Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku
Partnerzy:
- Instytut Kaszubski w Gdańsku
- Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie
Autorzy:
- Dr Krzysztof Korda – Miejska Biblioteka Publiczna im. Aleksandra Skulteta w Tczewie, Instytut Kaszubski
- Prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński – Uniwersytet Gdański, Instytut Kaszubski
Recenzja: prof. dr hab. Józef Borzyszkowski
Projekt graficzny: Damian Chrul
Redakcja: Iwona Joć-Adamkowicz
Wystawa „Powrót Pomorza w granice Rzeczypospolitej w setną rocznicę. 1920-2020” - dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”
